Cfarë do të thotë Argetimi? Si mund te argetohemi hallall?

Kur përmendet argëtimi, së pari të vijnë në mendje aktivitetet zbavitëse, konkurset dhe muzika që u mundësojnë njerëzve të kenë kohë të mirë dhe të gëzueshme. Kur kategorizojmë argëtimin si të licencuar dhe të paligjshëm, nënkuptojmë aktivitete me të cilat shpirti, si dhe zemra dhe shpirti argëtohen natyrshëm nga “argëtimi i licencuar” dhe, nënkuptojmë veprimtari që janë në kundërshtim me ato që ka urdhëruar Mbështetësi i universit dhe që vetëm shpirti kënaqet nga por jo zemra dhe shpirti nga argëtimi i paligjshëm. Kur përmendet argëtimi, së pari të vijnë në mendje aktivitetet zbavitëse, konkurset dhe muzika që u mundësojnë njerëzve të kenë kohë të mirë dhe të gëzueshme. Kur kategorizojmë argëtimin si të licencuar dhe të paligjshëm, nënkuptojmë aktivitete me të cilat shpirti, si dhe zemra dhe shpirti argëtohen natyrshëm nga argëtimi i licencuar dhe, nënkuptojmë veprimtari që janë në kundërshtim me ato që ka urdhëruar Mbështetësi i universit dhe që vetëm shpirti kënaqet nga por jo zemra dhe shpirti nga argëtimi i paligjshëm.

Si një shpjegim për këtë kategorizim; Badiuzzaman, një studiues islam, e klasifikon gëzimin në kuptimin e argëtimit në dy lloje dhe thotë, Njëra stimulon dëshirat e shpirtit ndërsa tjetra gëzim qetëson shpirtin dhe nxit shpirtin, zemrën, mendjen dhe aftësitë delikate për të arritur çështje sublime , në shtëpinë e tyre origjinale.

Kur i hedhim një vështrim Sunnetit (praktikat e Profetit (as)): argëtimet e licencuara ndahen në tre kategori. E para është lloji i argëtimit që ka një qëllim, një përfitim ose një kërkesë. E dyta është lloji i ceremonive që ekzistojnë në zakonet dhe traditat. Sa i përket të tretës, argëtimet që kënaqin, relaksojnë dhe brohorasin emocionet e njeriut që janë lodhur dhe ushqyer.

Ne mund t’i japim këto shembuj për llojin e parë të argëtimeve dhe argëtimeve që kanë një qëllim:

Profeti (as) organizoi gara të ndara për kuaj dhe kuaj dray që janë trajnuar për ato lloj garash dhe ai i shpërbleu fituesit.

Ndonjëherë deveja e Profetëve merrte pjesë në garat midis deveve dhe shpesh fitonte garën.

Konkurrencat me shtigje me shigjeta dhe shtiza ishin turne të rëndësishëm në Medinë në atë kohë. Sipas një narrative, garat e gjuajtjes dhe garat e kuajve janë lloj argëtimesh, të cilat gjithashtu shikojnë engjëjt.

Argëtimet si vrapimi, vrapimi në gara dhe mundja kanë ekzistuar edhe në jetën private të Profetit (as).

Noti ishte gjithashtu një nga llojet sportive dhe argëtuese për të cilat këshilloi Profeti (as).

Gjuejtja është një lloj argëtimi i dobishëm sepse përgatit njeriun për gjueti dhe për luftë.

Qentë e gjuetisë, faljet, shigjetat, shtizat dhe pajisjet e ngjashme të gjuetisë konsiderohen të lejuara.

Eshtë gjithashtu e mundur të jepen shembuj të tjerë në lidhje me këtë çështje.

Këto ngjarje vijuese mund të jepen si shembuj të ceremonive të licencimit dhe në kufijtë e Sunetit dhe që ekzistojnë në zakonet dhe traditat:

Para Islamit, njerëzit e Medinës organizuan argëtime në ditët Nawruz dhe Mihrijan. Pas shpërnguljes së muslimanëve, festat e Ramazanit dhe Sakrificës i zëvendësuan.

Profeti (a.s) u dha leje shërbëtoreve  të luanin me def dhe të thurrnin vargje në ditën e festës( Bajramit) dhe  shikonte performancën Abisiniasit me  shtizë  së bashku me gruan e tij Hz.Aishe.

Ne do ta transmetojmë këtë Hadith të lavdishëm si një shembull të vërtetë të jetës:

Hz.Aishe transmeton:

Kur i Dërguari i Allahut (as) ishte me mua, dy shërbëtore femra erdhën duke kënduar balada epike për Luftën e Boas. Ai u shtri në shtrat dhe e ktheu fytyrën në anën e kundërt. Ndërkohë, babai im Ebu Bekri hyri në shtëpi dhe më qau direkt dhe tha:

Instrumente djalli në shtëpinë e të dërguarit të Zotit!

Atëherë, i Dërguari i Allahut (xh.sh.) iu drejtua atij dhe tha:

Lërini të këndojnë.

(Kur ata u përfshinë në bisedë, unë u sinjalizova një buzëqeshje grave dhe ata dolën nga shtëpia.)

Hazreti Aisha  vazhdon duke transmetuar:

Një ditë feste, disa burra të zinj po kryenin lojëra me shpata në xhami. Nuk mbaj mend nëse e kërkova apo ai pyeti vetë:

Ai tha: A doni të shikoni?

Unë i thashë: Sigurisht.

Ai më lejoi të qëndroja pas Tij dhe ne qëndruam për një kohë ndërsa unë shtrëngova faqen time në faqe dhe shikoja performancën:

Ai e pyeti: A është e mjaftueshme?

Unë u përgjigja: Po.

Atëherë mund të shkoni Ai tha. (Buharî, Ijdayn: 2, 3; Muslim, Ijdayn: 19)

Një argëtim i ngjashëm u krye gjatë ceremonisë së dasmës së një prej shoqëruesve të Profetit. Profeti (as) mori pjesë në ceremoni. Ai (s.a.v.) la që ceremonia të kryhet; përveç kësaj, ai ndërhyri në lavdërimet për të dhe e korrigjoi atë.

Halid bin Zakwan, një nga shokët e Profetit, transmeton: Rubajya binti Muawwiz bin Afra më tha kështu:

Kur u martova, i Dërguari i Allahut (xh.sh.) erdhi dhe u ul në shtrat ashtu siç jeni tani. Shërbëtoret tona femra filluan të dukën elegante për prindërit tanë që ranë deshmorë gjatë ditës së Bedrit. Ndërkohë, njëra prej grave recitoi një varg në kuptimin:

Profeti që e di se çfarë do të ndodhë nesër me ne!

Atëherë i Dërguari i Allahut (s.a.v.s.) tha:

Jo, mos thuaj kështu. Thuaj; Ai që e di se çfarë do të ndodhë nesër është Allahu. (Ibn Maxheh, Nikâh: 21).

Ndoshta për shkak se argëtimet në ceremonitë e dasmave nuk u morën parasysh, Iyaz al-Asari tha: Pse nuk kryeni ndonjë shfaqje ashtu siç ishin vepruar ashtu siç ishin vepruar në praninë e të Dërguarit të Allahut (Paqja qoftë mbi të), unë jam i befasuar (Ibn Maxheh, Ikama: 163)

Ibn Kutajba thotë se dëshira e argëtimit ekziston në natyrën e njerëzimit dhe se rezistimi kundër krijimit dhe natyrës është i pamundur; ai transmeton këtë Hadith si provë:

Pejgamberi i Allahut (as) u bë shaka në mënyrë që muslimanët të bënin shaka me njëri-tjetrin dhe ai u tha atyre që luanin mburojë me shpatë: Oh bijtë e Arfidës vazhdoni të luani! Në mënyrë që hebrenjtë të kuptojnë se ne fenë tuaj ka tolerancë. (Musnad, 6: 116)

Kur Asad bin Zurara e martoi  vajzën e tij, Profeti (a.s), duke menduar se Asad bin Zurara i pëlqente argëtimet, pyeti nëse këngëtaret ishin dërguar të luanin me daulle dhe këndonin.

Për më tepër, hedhja e ëmbëlsirave, hurmave  ose gjëra të ngjashme mbi njerëzit dhe përpjekja e tyre për t’i kapur ato gjatë ceremonive martesore ose gjatë festave të rrethprerjes( synetisë)është vërejtur si një lloj tjetër argëtimi. (Usdul-Ghaba, 3: 488)

Abdullah bin Abbas, organizoi një festë për rrethprerjen e djalit të tij dhe punësoi aktorë për festën. (DIA, Dr. Nebi Bozkurt, seksion Argëtimi.)

Tradita e argëtimit duke luajtur tambourine vazhdoi edhe në epokën e katër halifëve. Transmetohet se kur Hazreti Omeri, Kalifi i 2-të, kuptoi që tingulli i këngëve dhe i bajrakut që dëgjonte se vinte nga një martesë ose nga një ceremoni rrethprerjeje, ai nuk e ndaloi atë. (Abdurrazzaq as-Sananî, al-Musannaf, 11: 5)

Disa nga shokët e Profetit (as), të cilët nuk kishin asnjë hezitim në përdorimin e lejes së dhënë dhe tolerancën e treguar nga Profeti (as) për argëtimet në dasmë, veçanërisht dy individë nga shokët e Betejës së Bedrit, të themi kështu, na treguan kufijtë përfundimtarë të çështjes.

Âmir bin Sad transmeton: Unë shkova përkrah Qaraza b. Kab dhe Ebu Masud al-Ansari gjatë një martese. Disa shërbëtore femra këndonin. Nuk duroja dot dhe thashë:

Ju jeni ata të shokëve të Betejës së Bedrit të Profetit dhe gjëra të tilla po ndodhin rreth jush. Është e pamundur!

Pas kësaj, ata u përgjigjën: Cfarëdo që të dëshirosh, mund të dëgjosh së bashku me ne ose mund të shkosh. Ne kemi marrë lejen për t’u argëtuar në ceremonitë e dasmave. (Nasai, Nikah: 80)

Lloji i tretë i dëfrimeve në kufijtë e Sunetit është kënaqja, relaksimi dhe gëzimi i emocioneve të njeriut që ka qenë i rraskapitur, i lodhur ose i neveritur.

Për shembull, Profeti (as) organizoi garat midis të rinjve për të lehtësuar stresin e shkaktuar nga monotonizmi gjatë udhëtimeve dhe ekspeditave të gjata. Kështu, Ai u siguroi atyre lehtësi dhe rehati. (Ibn Haxher, el-Isaba, 3: 311)

Duke qenë shumë i ditur për hadithet, Ebu Derda, i cili u edukua pikërisht përkrah Profetit (paqja qoftë mbi të), tha: Unë e qetësoj zemrën time me anë të gjërave të padobishme në mënyrë që të jem më entuziast dhe energjik për kërkimin e së vërtetës. (Canan, Kütübü Sitte Muhtasari (Interpretimi i përmbledhjes së gjashtë librave)), 1: 514.) Kur Ebu Derda, i cili ishte i famshëm me devotshmërinë e tij, ishte i zënë me një dëfrim të gëzuar në kufijtë e licencës, dikush tregoi se çfarë merrej me ishte e padobishme Ai u përgjigj: Unë e qetësoj shpirtin tim me aktivitete të kota për të arritur çështje sublime.

Imam Gazali bëri deklarata të rëndësishme për këtë çështje në librin e tij Ihya dhe duke treguar se dëfrimet dhe argëtimi i lehtësojnë zemrat dhe largojnë stresin dhe mërzitjen, ai thotë:

Kur zemra stresohet, ajo bëhet e padobishme dhe rritet dembelizmi. Kënaqësia dhe qetësimi i zemrës e nxit përsëri. Për shembull; studimi i mësimeve çdo ditë e shuan njeriun: por një festë e së Premtes i jep përsëri entuziazëm atij. Lutja vazhdimisht e bën njeriun edhe dembel; një pushim, në një rast të tillë, rrit atë gëzim dhe përpjekje. Për shkak të kësaj, dëfrimi dhe argëtimi ndihmojnë për të punuar më seriozisht. Vetëm Profetët mund të mbajnë të vërteta serioze vazhdimisht dhe të trishtueshme.

Edhe pse Gazali i konsideron dëfrimet si ilaçin e rraskapitjes dhe dembelizmit, ai thotë por: Të gjitha shakatë, argëtimet dhe argëtimet duhet të jenë të ekuilibruar dhe të liçensuara, ato nuk duhet të jenë të tepërta. Ashtu si mbidozimi i ilaçeve që janë mjetet juridike të sëmundjeve është i dëmshëm, po kështu është edhe ekstravaganca e dëfrimit. Dëfrimet e moderuara janë një lloj adhurimi vullnetar, për shkak të shkaktimit të freskisë për trupin dhe entuziazmin për frymën për kryerjen e lutjeve të detyrueshme. (Ihya Interpretimi, v. II, 710).

Bediuzzaman, i cili e njeh mirë dhe vëzhgon konjukturimin e ditëve të sotme, njerëz të lehtësuar, të cilët panë që shumë njerëz ishin tërhequr nga ndikimi i dëfrimeve të transmetuara me anë të radios në gjysmën e parë të 20-të, shekulli, kur teknologjitë e komunikimit filluan të përhapen:

Njeriu ka nevojë vetëm për të vërtetën, por edhe për disa argëtime gazmore. Sidoqoftë, ato argëtime të gëzuara duhet të jenë një e pesta. Përndryshe, do të ishte në kundërshtim me mençurinë dhe misterin e krijimit dhe elementin e ajrit (valët e radios). Për më tepër, duke i bërë njerëzit të bëhen dembelë, duke qenë në rrugën e shthurjes dhe duke i lënë detyra të rëndësishme të paplota, bëhet torturë, në vend të një bujarie të madhe për njerëzimin. Ajo demotivizon vullnetin për të punuar që është shumë e nevojshme. (RNK Botime Shtesa Emirdag, f. 1837)

Në një letër tjetër, Bediuzzaman, përmes përçimit të idesë së një raporti të pestë për dëfrimet e licencuara, pohon; disa mjete komunikimi, të cilat duhet të përdoren për hir të njerëzimit dhe duhet të caktohen për argëtime të licencuara në dy të dhjetën e përdorimit të tij; përdorimi i tij për argëtime, argëtime dhe argëtim në një normë prej tetë e dhjeta, njerëzimi shtyhet të jetë dembel. (RNK Botime Shtesa Emirdag, f. 1851)

Argëtimet e gëzuara që përmend Badiuzzaman janë llojet e dëfrimeve që janë të licencuara dhe të ligjshme. Hapja e derës së argëtimeve që i shtyn njerëzit të keqbërës duke i kuptuar ndryshe këto thënie nuk është asgjë, por keqkuptim. Sipas Bediuzzaman, kufijtë e licencës janë të mjaftueshëm për të shijuar, nuk ka nevojë të shkelësh mbi të ndaluarën. Prandaj, dëfrimet e gëzuar duhet të mbeten në kufijtë e licencuar, të ligjshëm dhe të lejueshëm.