Gjuha e kaltër është një sëmundje virale e lindur nga insektet që prek dele, bagëti, dre, dhi dhe deve. Edhe pse delet preken më së shumti, bagëtitë janë rezervuari kryesor i gjitarëve të virusit dhe janë kritike në epidemiologjinë e sëmundjes.
Sëmundja është jo ngjitëse dhe transmetohet vetëm nga vektorët e insekteve (të specieve Kulikides).
Sëmundja shkaktohet nga një virus që i përket familjes Reoviridae. Virusi bluetongue është një sëmundje e njohur në shumë vende.
Simptomat kryesore:
Shenjat klinike janë më të dukshme në dele, ku sëmundja karakterizohet nga ethe, hemorragji të përhapura të indeve me gojë dhe hundë, pështymje të tepruar dhe rrjedhje hundore. Në raste akute buzët dhe gjuha bëhen të fryra dhe kjo ënjtje mund të shtrihet nën nofullën e poshtme.
Dobësia- për shkak të ënjtjes së kutikulës mbi thundrat dhe zbrazjen, për shkak të zvogëlimit të konsumit të ushqimit për shkak të gojës së përflakur të dhimbshme, gjithashtu mund të jetë simptoma e kësaj sëmundje.
Gjuha e kaltër që i jep sëmundjes emrin e saj ndodh vetëm në numër të vogël të rasteve. Përfshirja e deleve që mbijetojnë është e ngadaltë. Ethet e larta te delet rezultojnë në prishje të leshit, gjë që shton humbjet e prodhimit.
Dhitë, bagëtitë dhe ripërtypësit e egër si dreri mund të shfaqen të shëndetshëm kur infektohen. Kjo mund të çojë në përhapje të heshtur nga mushicës që ushqehen me kafshët e infektuara.
Përhapja:
Virusi nuk mund të transmetohet midis kafshëve të ndjeshme pa praninë e bartësve të insekteve. Incidenca dhe shpërndarja gjeografike e rasteve me gjuhë të kaltër varet nga kushtet sezonale, prania e vektorëve të insekteve dhe disponueshmëria e specieve të ndjeshme të kafshëve. Bartësit përkatësisht mushicat, preferojnë kushte të ngrohta, me lagështi ku dhe janë në numrin e tyre më të madh dhe më aktivë pas shiut.
Diagnostifikimi:
Nëse dyshoni për BTV në tufën tuaj, hapi i parë është të kontaktoni veterinerin tuaj. Hapi tjetër është të punoni me veterinerin tuaj për të marrë kampione gjaku nga kafshët për testimin diagnostik për të konfirmuar nëse kafshët janë të infektuar me BTV.
Të paktën 26 serotipe të ndryshme të BTV janë identifikuar (me mundësi që të zbulohen akoma më shumë), prandaj është e rëndësishme të keni një test të vetëm që mund të zbulojë ndonjë prej këtyre viruseve.
Nëse vërtetohet BTV, hapi tjetër është të serotiponi sojin për të aplikuar vaksinën e duhur. Në bazë të testeve të aplikuara te ca bagëti ne Komunën e Dragashit rezultuan të jenë pozitive.
Testet për virus të tillë mund të bëhen dhe në Kosovë, të cilat mund të tregojnë nëse bagëtia e juaj ka këtë virus. Testet e këtilla mund të bëhen tek Agjencia e Ushqimit dhe e Veterinarisë.
