ZOTI YNË, MOS NA I DEVIJO ZEMRAT!

Opoja.net Opoja.net Artikuj

Në Kuranin Fisnik, përdoret fjala “Zejg”, e cila ka kuptimet, “shtrembërim, rrëshqitje dhe devijim”. Allahu i Madhëruar na paralajmëron prej “rrëshqitjes së zemrës”, duke na mësuar një lutje të tillë në ajetin 8 të sures Al-i Imran:

“Thuaj! «O Zoti ynë! Mos lejo që zemrat tona të devijojnë (nga e vërteta), pasi na ke udhëzuar në rrugën e drejtë dhe, jepna mëshirë prej Teje; vërtet, Ti je Dhuruesi i Madh!»”

Nga ky ajet, kuptojmë edhe se “mos rrëshqitja e zemrave”, është diçka që mund të arrihet vetëm në sajë të “mëshirës së Allahut”. Pra, njeriu duhet të jetë i kujdesshëm, por përsëri ai duhet të strehohet edhe tek “mëshira e Allahut”. Njësoj si i Dërguari i Allahut (a.s.), i cili u strehua tek Zoti me këtë lutje:

“O Zoti im që i kthen dhe i rrotullon zemrat! Bëje zemrën time të qëndrueshme në fenë Tënde!” (Tirmidhi, Deauat, 89, 124.)

Në fakt, edhe lutja që Zoti ynë na mësoi me Fatihanë, të cilën e përsërisim në çdo namaz, ka të bëjë po me të njëjtën ndjesi të zemrës. Aty, Zoti ynë na tregon edhe për “Sirat-i mustakijm/Rrugën e drejtë”, edhe për fushat e devijimit:

“Udhëzona në rrugën e drejtë! Në rrugën e atyre që u ke dhuruar mirësi e jo në të atyre që kanë shkaktuar zemërimin Tënd, as në të atyre që janë të humbur!” (Fatiha, 6-7)

Ndërsa në ajetin paraardhës (Fatiha, 5), Allahu na tregon se çfarë dëshiron prej nesh, duke na mësuar të themi, “Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm prej Teje ndihmë kërkojmë!”, me qëllim që zemrat tona të jenë të mbrojtura vazhdimisht ndaj fushave ku mund të rrëshqitet apo devijohet.

Zoti ynë i Madhëruar, i Cili na mëson të lutemi për t’u ruajtur nga “rrëshqitja e zemrës”, na jep edhe të dhënat në lidhje me fushat ku mund të ndodh ajo. Kjo, na jepet pikërisht në ajetin para kësaj lutjeje:

“Është Ai që të ka shpallur ty (Muhamed) Librin, disa vargje të të cilit janë të qarta e me kuptim të drejtpërdrejtë. Ato janë themelet e Librit. Kurse disa (vargje) të tjera janë jo krejtësisht të qarta (me kuptime alegorike). Ata, zemrat e të cilëve priren nga e pavërteta, ndjekin vargjet më pak të qarta, duke kërkuar të krijojnë pështjellim dhe duke kërkuar t’i komentojnë sipas dëshirës së vet. Por, kuptimin e tyre të vërtetë e di vetëm Allahu. Ndërsa ata që janë thelluar në dije, thonë: «Ne i besojmë (Kuranit). Të gjitha këto (vargje të qarta e alegorike) janë nga Zoti ynë!» Këtë e kuptojnë vetëm mendarët.” (Al-i Imran, 7)

Termat “muhkem” dhe “muteshabih”, që përdoren në këtë ajet, janë prej temave kryesore të shkencës së metodologjisë së tefsirit. Në përgjithësi, termi “muhkem”, përdoret për ajetet që kanë gjykim të prerë e të qartë. Ndërsa termi “muteshabih”, përdoret për ajetet që mund të kenë kuptime të ndryshme, alegorike ose të fshehta. Mirëpo, në lidhje me faktin se cilët prej ajeteve të Kuranit janë “muhkem/të qarta” dhe cilët janë “muteshabih/alegorikë”, ka mendime të ndryshme.

Përfundimi që duhet nxjerrë prej kësaj, është se, për t’u ruajtur prej një rreziku shumë jetik siç është “devijimi apo rrëshqitja e zemrës”, ka nevojë për një “ndjesi zemre” shumë të thellë. Prandaj, është e domosdoshme që këtë ajet ta lexojmë me shumë kujdes duke marrë mësim prej tij.

Zoti ynë i Madhëruar, “hetimin e ajeteve muteshabih”, e konsideron si një synim për “të nxjerrë ngatërresa” dhe për “të bërë interpretime të paqena”. Pasi theksohet se, “Kuptimin e vërtetë të ajeteve e di vetëm Allahu”, tregohet qartë se si duhet të veprohet me ato ajete, duke thënë se: “…Ata që janë thelluar në dije, thonë: «Ne i besojmë (Kuranit). Të gjitha këto(vargje të qarta e alegorike) janë nga Zoti ynë!»”.

Kujdesi që duhet treguar në lidhje me çështjen e ajeteve “muteshabih”, na bëhet i ditur edhe në një hadith të Profetit tonë (a.s.):

Numan b. Beshir (r.a.), transmeton se i Dërguari i Allahut (a.s.), ka thënë:

“Padyshim se hallalli dhe harami janë të qartë. Midis këtyre të dyjave ka disa gjëra të dyshimta, të cilat shumë njerëz nuk i dinë. Kush ruhet nga gjërat e dyshimta, ka ruajtur fenë dhe nderin e vet. Ndërsa ai që zhytet në gjëra të dyshimta, bie në haram. Nëse çobani i kullot bagëtitë afër një vendi të mbrojtur (ku është e ndaluar të hyhet), ato mund të hyjnë aty në çdo moment. Dijeni se çdo sundimtar ka një vend të mbrojtur (vetëm për veten). Bëni kujdes! Vendi i mbrojtur i Allahut janë gjërat që ai ka bërë haram. Tregohuni vigjilentë! Në trup ndodhet një copë mishi, e cila nëse është mirë, i gjithë trupi është mirë. Por, nëse ajo prishet, i gjithë trupi prishet. Bëni kujdes! Ajo (copë mishi) është zemra.” (Buhari, Iman, 39, Muslim, Musakat, 2996.)

Nëse përpiqemi ta lexojmë dhe ta kuptojmë këtë hadith fisnik nga fillimi deri në fund, do të vëmë re se i Dërguari i Allahut (a.s.), duke thënë: “Tregohuni vigjilentë!”, na tërheq vëmendjen në “vetëdijen e zemrës”. Pra, bëni kujdes, forcojeni zemrën tuaj!.. Sepse nëse zemra juaj nuk është e shëndetshme, e gjithë qenia jua mund të shkatërrohet.

Nëse zemra juaj është e shëndetshme, ju do të keni kujdes ndaj “harameve”, të cilat janë “vendi i mbrojtur i Allahut”. Pra, nuk do ta ngacmoni atë zonë, duke u përpjekur të nxirrni ndonjë “hallall” dhe nuk do të mundoheni të kullotni nefsin tuaj në afërsi të harameve. Është e qartë se, nëse nefsin e kullotni aty me syrin, veshin, gjuhën-shijen, dorën dhe këmbën tuaj, zemra juaj do të rrëshqasë në zonat e mjegullta dhe do të fillojë t’i zbehet gjallëria, ndjesia dhe kujdesi. Në këtë mënyrë, ajo fillon të mos e shohë haramin si haram dhe nuk përpiqet më të tregohet e kujdesshme në lidhje me hallallet. Për rrjedhojë, edhe harmonia e fesë në jetën tuaj do të prishet.

Fakti që Zoti ynë ka lejuar ekzistencën e një zone të tillë, është për shkak që ta bëjë njeriun të jetë gjithmonë vigjilent. Zemra, e cila është epiqendra e besimit, është edhe qendra e personalitetit e cila mund të marrë drejtime të ndryshme. Besimi nuk pranon vajtje-ardhje, por është një lidhje e cila duhet të jetë në vigjilencë çdo moment. Po filloi njëherë rrëshqitja, nuk dihet se ku do të ndalet.

Nëse vihet re me kujdes, në ajet urdhërohet: “…Mos lejo që zemrat tona të devijojnë (nga e vërteta), pasi na ke udhëzuar në rrugën e drejtë!..”. Kjo do të thotë se, devijimi apo rrëshqitja e zemrës, është një rrezik për besimtarin. Besimi është një çështje e orientimit të zemrës. Pra, do të thotë se, në besim, koordinatat e zemrës duhet të qartësohen plotësisht. Për këtë arsye, formula e shehadetit fillon me një “mohim të përgjithshëm”, duke thënë, “La ilahe / nuk ka zot”. Pra, para se zemra të arrijë në fazën “il-lallah / përveç Allahut”, duhet të eliminojë çdo gjë tjetër që i paraqitet si zot. Jo, jo, jo… “Vetëm Allahu është!”  Në fakt, mbase të gjitha “ato që nuk janë”, duhet të shihen me vetëdije. Për këtë arsye, në Islam ka lindur një shkollë e veçantë që jep mësimin “e pastrimit të zemrës prej çdo gjëje tjetër jashtë Allahut”.

Mbase këtu, duhet të kujtojmë kujdesin që duhet të tregojmë në lidhje me “orientimin e rrugës”, e cila na përsëritet çdo ditë me dhjetëra herë në suren Fatiha: “Udhëzona në rrugën e drejtë. Në rrugën e atyre që u ke dhuruar mirësi e jo në të atyre që kanë shkaktuar zemërimin Tënd, e as në të atyre që janë të humbur!”

Përpara besimtarit qëndron një rrugë, që cilësohet si “rrugë e drejtë”. Ajo është “rruga muhkem/e qartë”. Ajo është një rrugë ndryshe nga rrugët e atyre që “kanë shkaktuar zemërimin hyjnor” dhe “atyre që kanë devijuar”. Vallë cila rrugë shkakton zemërimin hyjnor dhe cila rrugë është e devijuar? Komentuesit tanë të Kuranit, e kanë konsideruar këtë, si “rrugën e ithtarëve të librit”.

Është me dobi t’i hedhim një sy edhe këtij interpretimi, sepse, kur themi “ithtarët e librit”, e kemi fjalën për librat hyjnorë që u kanë zbritur njerëzve para Kuranit dhe sipas këtij ajeti, animi për nga ata, kuptohet si “largim prej rrugës së drejtë”. Pse? Sepse ato (libra) me të vërtetë i ishin zbritur “të dërguarve të Allahut”, si “ajete të Allahut”, por për një fitim të pakët ishin manipuluar dhe, Allahu i Madhëruar, me anë të Kuranit Fisnik, vuri në vend ajetet e vërteta që ishin zbritur më parë. Prandaj, zemra e besimtarit nuk duhet të vijë vërdallë në këto fusha të transformuara por duhet të marrë frymë në atmosferën e pastër të shpalljes që erdhi me Kuranin.

Në mënyrë të njëjtë, kur bëhet fjalë për kujdesin ndaj orientimit, në fushën e kujdesit të besimtarit nuk duhet të jenë vetëm “devijimet e ithtarëve të librit”, por të gjitha “devijimet” që janë në kundërshtim me shpalljen.

Transmetohet se i Dërguari i Allahut (a.s.), ka thënë, “Mua më ka plakur surja Beni Hud”, me të cilën ka pasur për qëllim urdhrin hyjnor që zë vend në ajetin 112 të sures Hud: “Qëndro i patundur në udhën e drejtë, ashtu siç je i urdhëruar!..”

Le ta lexojmë edhe njëherë kuptimin e atyre ajeteve:

“Prandaj qëndro i patundur në udhën e drejtë, ashtu siç je i urdhëruar. Ashtu le të veprojnë edhe besimtarët që janë me ty, e mos i kaloni kufijtë, se Ai, me të vërtetë, i sheh mirë ato që punoni ju. Dhe mos anoni nga ata që bëjnë të këqija, përndryshe do t’ju përcëllojë Zjarri. Ju nuk do të keni mbrojtës tjetër përveç Allahut dhe nuk do të ndihmoheni.” (Hud, 112-113)

Në lidhje me shprehjen, “Qëndro i patundur në udhën e drejtë!..”, që përdoret në këtë ajet dhe mesazhet e tjera të ajeteve, komentuesi i Kuranit, Elmallëllë Hamdi Jazër, në veprën e tij të tefsirit me titull, “Feja e Vërtetë, Gjuha e Kuranit”, shënon:

“Pra, ashtu siç nuk ka rrugë tjetër përveç asaj të drejtës për të arritur tek Allahu, në të njëjtën kohë, në asnjë çështje nuk ka pozitë më të lartë se rruga e drejtë dhe urdhër më të vështirë se ajo. Çfarëdo pune të jetë, çfarëdo synimi të ketë, rruga më e shkurtër për ta arritur, është e drejta. Megjithatë, para së gjithash, është shumë e vështirë të përcaktosh se në cilën vijë ndodhet e drejta në një çështje. Përveç kësaj, është më e vështirë të ecës pa u lëkundur mbi atë vijë të drejtë kur i pret marrëdhëniet në pika të ndryshme me atë çështje. Por përsëri, është edhe më e vështirë të vazhdosh të ecësh dhe të qëndrosh në atë vijë të drejtë pa u lëkundur aspak, pasi të kesh arritur synimin e dëshiruar.

Gjithsesi, duhet të kujtojmë edhe se, pika e vështirë e këtij ajeti, që e bëri Profetin të thotë “më ka plakur”, më tepër se pjesa në lidhje me veten e tij në urdhrin e rrugës së drejtë, duhet të jetë pjesa në lidhje me umetin e tij. Kjo, sepse në Kuran urdhërohet: “edhe ata që pendohen së bashku me ty.” Pra, të gjithë ata që janë myslimanë, që pendohen nga idhujtaria dhe që gjenden në besim bashkë me ty, duhet të jenë në rrugë të drejtë njësoj si ti. Dhe mos u rebeloni! Pra, mos i kaloni kufijtë që ka caktuar Allahu, mos u largoni nga e drejta, duke devijuar në ekstreme dhe mos e teproni o myslimanë! Sepse patjetër që Ai (pra Zoti yt), sheh gjithçka që do të veproni. Asgjë nuk i ikën syrit të Tij. Ai sheh dhe në bazë të saj jep edhe atë që meriton. Dënim apo shpërblim qoftë, ai nuk e lë pa e dhënë.”

Gjithashtu, në një hadith tjetër, në lidhje me çështjen e plotësimit të njëri-tjetrit, të besimit dhe rrugës së drejtë, tregohet:

Njëherë, një sahab me emrin Abdullah bin Amr (r.a.), i tha të Dërguarit të Allahut (a.s.):

“O i Dërguari i Allahut! Më thuaj diçka në lidhje me Islamin, që të mos kem nevojë të pyes dikë tjetër përveç teje në këtë çështje!”

I Dërguari i Allahut (a.s.), u përgjigj: “Thuaj! Besova Allahun dhe bëhu plotësisht i drejtë!”

Këtu, duhet të shtojmë edhe këtë transmetim që gjendet tek Kurtubiu:

“Gjatë ditëve të ndodhisë së “riddes”, pra largimit nga feja, e cila ndodhi për herë të parë në mes të umetit të Muhammedit (a.s.), Ebu Bekri (r.a.), në mënyrë të veçantë në namazet e akshamit, këndonte ajetin: ““…Mos lejo që zemrat tona të devijojnë(nga e vërteta), pasi na ke udhëzuar në rrugën e drejtë!..”. Kjo, tregon qartë se në cilin aspekt i shikonte ngjarjet atë kohë halifja dhe se si i vlerësonte ato.” (Kurtubi, Xhami, IV, 120.)

Po ashtu, na duhet të vlerësojmë me kujdes edhe këtë paralajmërim të Profetit (a.s.), të cilin e bëri me rastin e “ngjarjes së Fitenit”. Në hadithin e transmetuar prej Ebu Hurejres (r.a.) dhe të shënuar nga Daudi dhe Tirmidhiu, i Dërguari i Allahut (a.s.), thotë:

“Forcojeni jetën tuaj me vepra të mira për t’i bërë ballë fitneve/ngatërresave që i ngjajnë errësirës totale të natës, sepse në atë kohë, njeriu do ta fillojë ditën si besimtar dhe do ta përfundojë në aksham si mohues. Ose, do ta fillojë natën si besimtar dhe do ta përfundojë në sabah si mohues. Ai do ta shesë fenë e vet në këmbim të një përfitimi të kësaj bote.” (Ebu Daud, Fiten 2, Tirmidhi, Fiten 33.)

Ky hadith ka disa versione të ndryshme. Për shembull, në një transmetim tjetër thuhet:

“Pak para Kiametit, do të ndodhin fitne si copat e natës së errët. Gjatë atyre fitneve, njeriu do të gdhihet në sabah si besimtar, e do të ngryset në aksham si mohues, ose do të ngryset në aksham si besimtar, e në mëngjes gdhihet mohues. Gjatë atyre fitneve, ai që rri ulur, është më i mirë se ai që rri në këmbë dhe ai që ecën, është më i mirë se ai që vrapon. Prandaj, thyejini harqet, copëtojini kordhëzat e tyre dhe përplasini shpatat pas gurit. Nëse hyjnë në shtëpinë e ndonjërit prej jush, bëhuni si djali më i mirë prej dy djemve të Ademit (të jetë ai që vritet, jo ai që vret).”

A ndodhemi në kohë të tillë?

Si reflektohet rrëshqitja/devijimi i zemrës në sjelljet e njeriut në kohë të tilla?

Mund të themi se:

Neve na duhet t’i ruajmë zemrat tona. Në ajet, përdoret shprehja “zemrat tona”, që do thotë se, për të ruajtur zemrën tonë, është i domosdoshëm bashkimi me zemrat e umetit. Të gjithë si umet, duhet ta ruajmë gjuhën, dorën, lapsin dhe qëndrimin tonë. Kur të caktojmë marrëdhëniet me njerëzit, me miqtë, e me armiqtë tanë, duhet të bëjmë kujdes në kriteret që ka vendosur Allahu. Zemra rrëshqet dhe rrugët fillojnë të shtrembërohen. Duhet të strehohemi tek Allahut. Duhet të strehohemi tek Allahut!

/OPOJAnet/

Opojanet ka hapur kanalin në Whats App dhe ju mund të na bashkoheni për të ndjekur lajmet tona BASHKOHU KËTU.

- Reklama-
- Reklama-